Badania prowadzone wśród użytkowników serwisów społecznościowych, takich jak Facebook, Instagram czy Twitter, wykazały, że portale te posiadają duży potencjał uzależniający, co oznacza, że mogą negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne osób z nich korzystających. Jakie szkody, poza utratą prywatności, może wyrządzić posiadanie konta na Facebooku? Czy możemy wyodrębnić indywidualne czynniki ryzyka uzależnienia od portali społecznościowych w kontekście badań nad uzależnieniami behawioralnymi?
Czy można uzależnić się od portalu społecznościowego?
Pierwszym uzależnieniem behawioralnym uwzględnionym w oficjalnej klasyfikacji chorób i zaburzeń DSM-5 (ang. Diagnostic and Statistical Manual Fifth Edition) było uzależnienie od hazardu. Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 patologiczny hazard lub inaczej hazard przymusowy to zaburzenie polegające na często powtarzającym się uprawianiu hazardu, który przeważa w życiu człowieka ze szkodą dla wartości i zobowiązań społecznych, zawodowych, materialnych i rodzinnych. Zakwalifikowanie zaburzenia uprawiania hazardu do zaburzeń behawioralnych zapoczątkowało nową erę rozpoznawania zachowań, które mogą być potencjalnie uzależniające. Uzależnienia behawioralne związane są z przymusem wykonywania określonych czynności w celu uzyskania takich stanów emocjonalnych jak przyjemność, euforia, ulga czy poczucie zaspokojenia.
Julien Benguigui definije uzależnienie jako patologiczny proces, w którym obserwuje się wykonywanie czynności przynoszących początkowo przyjemność, a następnie ulgę w cierpieniu wewnętrznym i charakteryzujących się na dalszym etapie utratą kontroli nad tym zachowaniem oraz kontynuowaniem go mimo negatywnych konsekwencji. W tym kontekście wielu uznanych badaczy uzależnień i zaburzeń psychicznych podjęło próbę konceptualizacji różnych uzależnień behawioralnych, które zaobserwowano wraz z rozwojem mediów społecznościowych.
Kto jest zagrożony tym uzależnieniem od nowych mediów?
W środowisku badaczy rozgorzała dyskusja na temat potrzeby wyróżniania nowych form patologii, bowiem coraz więcej danych potwierdza, że człowiek może uzależnić się niemal od wszystkiego, co wpływa pozytywnie na jego samopoczucie. Rolę czynników predysponujących do nałogu akcentują badania empiryczne nad zjawiskiem uzależnienia od portali społecznościowych, takich jak Facebook, Instagram czy Twitter. Do czynników mogących być predyktorami tego typu zaburzeń należy wiek (uzależnienie od Facebooka dotyka głównie osoby młode), płeć (najczęściej uzależniają się kobiety), osobowość oraz funkcjonowanie psychospołeczne użytkowników będących w grupie ryzyka. Paweł Andrzej Atroszko podkreśla, że osoby uzależnione od Facebooka mają silną potrzebę kontaktów z innymi ludźmi, a zwłaszcza uzyskiwania aprobaty i podziwu z ich strony, co wiąże się z ekstrawersją i narcyzmem. Jednocześnie z uzależnieniem od mediów społecznościowych związana jest obniżona samoocena, brak poczucia własnej skuteczności i samotność.
Artykuł powstał przy współpracy z redakcją czasopisma Psychologiawpraktyce.pl.
Aby nie przegapić najciekawszych artykułów kliknij obserwuj speedwaynews.pl na Google News
Obserwuj nas!